(ինքնառեֆերատ v.1.7.6 տարբերակի) English
Ա. Հայրապետյան. Բնական խոսքի ընդհանրական ներկայացման մի տարբերակի մասին. Agoulis, Concord, 2022
Գրախոսական`
Գ. Ռ. Հովհաննիսյան. Արամ Հայրապետյանի «Բնական խոսքի ընդհանրական ներկայացման մի տարբերակի մասին» աշխատությունը. Լեզու և լեզվաբանություն, 2(27), էջ 72 - 75, 2022
1 Երկու խոսք
1.1 Անոտացիա
Զգայարաններից ստացված տվյալների հիման վրա մարդիկ իրենց մտքում իրականության պատկերներն են ստեղծում: Նրանք նկարագրում, արտաքնացնում են այդ պատկերները, մասնավորապես՝ խոսքի միջոցով։ Խոսքի արտադրությունը և ըմբռնումը գիտակցված, ճանաչողական գործընթաց է: Խոսքի կառուցումը (արտադրումը) և վերլուծությունը (ընկալումը) տեղի են ունենում բնական լեզուների կանոնների համաձայն: Լեզուն և խոսքը առնչվում են որպես արտադրող և արտադրանք: Խոսքի շարահյուսական կառուցվածքը համընդհանուր է բոլոր բնական լեզուների համար. դա իրականության գործընթացներ, հասկացություններ և առարկաներ նշանակող նշանների ծառատիպ կառուցվածք է: Գրքում ուրվագծվում է մի կառուցվածք՝ բովանդակության ծառ, որը կարող է կառուցվել և վերլուծվել ցանկացած բնական լեզվի կանոնների համաձայն:
1.2 Գրքի կառուցվածքը և ամփոփագիրը
Աշխատության ծավալը կազմում է 322 էջ (Հայաստանյան տարբերակը ունի 397 էջ, քանի որ էջերը ավելի փոքր են` 6.5 x 9.5 in, քան առցանց տարբերակինը` 7 x 10 in): Այն պարունակում է 5 գծագիր, 136 աղյուսակ, 198 եզրույթների բացատրություն: Գրականության ցանկում 90 աշխատություններ կան. հասկացությունների ցուցիչն ունի մոտ 1200 բառ:
Ամփոփման այս հավածը կրկնում է աշխատության նույնանուն հատվածի պարունակությունը անփոփոխ (չեն արտաբերված միայն վերջին մի քանի պարբերություններ): Հաջորդ հատվածներում ամփոփվում են՝ ա) բնալեզվական կաղապարման որոշ դրույթներ, բ) արեւելահայերենի ձեւաբանաությունը («Բառաձեւեր եւ ձեւույթներ», «Անվանական ձեւեր՝ հոլովում», «Բայական ձեւեր՝ խոնարհում», «Ձեւաբանության ամփոփում» հատվածները), գ) շարահյուսությունը («Նախադասություն»,«Մտավոր գործունեություն», եւ «Իմաստի ձեւավորումը» հատվածները) դ) հավելվածների պարունակությունը, ե) եզրահանգումները, եւ զ) հաջորդ քայլերը: Վերջին երկուսը աշխատության մասը չեն:
留言