Փոխանվանական հոլովում

Ցանկ

5.5.8 Փոխանվանական հոլովում

Հատկացյալի զեղչման դեպքում հատկացուցիչը (սեռականի/տրականի ձեւը) հոդ է առնում, օրինակ՝ Սարգս-ին-ը, Սարգս-ին-ները։ Ստացված բառաձեւն իր մեջ ամփոփում է նաեւ զեղչված գոյականի (հատկացյալի) իմաստը:

Այսպես կառուցված փոխանուն սեռականն (տրականը) իր հերթին, կարող է հոլովվել, ինչպես՝ Սարգս-ին-ին-ը [Ջահ1974:: 229], սակայն գործնականում երկուսից ոչ ավել անգամ [Уру1975]:

Այսպես հոլովվում են նաեւ բացառական եւ գործիական ձեւերը [Уру1975]։

Հոլովաձեւի կրկնակի հոլովման օրինակ է՝ «Մարզիկներին բաժանեցին երկու խմբերի՝ բեղավոր եւ անբեղ, եւ հագցրին տարբեր գույնի շապիկներ։ Բեղավորներինը դեղին էին, բեղազուրկներինը՝ կանաչ։ Բեղավորներին-

ներով հետո զարդարեցին մարզադահլիճի պատերը» [Հայ2022::64-65]

--

Փոխանվանական հոլովումը հատուկ է նաեւ Անկատար, Նախընթացական, եւ Համընթացական դերրբայներին:

--

Անորոշ դերբայը՝ որպես գործողության անվանում ենթարկվում է Ու հոլովման (տե՛ս աղյուսակ Բ5.1): Քանի որ այս ձեւը գործողության կամ եղելության անվանում է, ուստի այն որպես գոյական է ընկալվում, եւ նրա հոլովումը, այսպիսով, ոչ թե փոխանվանական է, այլ բնական (իսկական) [Աբր1974::316]: Օրինակ՝ սիրում ես վազել, վազելուց հետո ես ինձ լավ եմ զգում, ուզո՞ւմ ես ուտել, գերադասում եմ հանգստանալ, ևն: Սրանցում գործողությունը որպես վիճակ է ընկալվում [Հայ2022::83]:

Հոլովաձեւերի փոխանվանական հոլովում

Համառոտագրություններ հոլովման աղյուսակներում հապավում նշանակություն [Հայ2022::245]

1	եզ	Եզակի
2	հոգ	Հոգնակի (հոգնակիանիշ ածանց)
3	հոլ	Հոլով
4	հ/ա	Հոլովային ածանց
5	ձ/վ	Ձեւավոր հիմքի (ածանցի) վերջավորություն
6	վ/ա	Հիմքակազմ վերջածանց
7	տր/ա	Տրական հ/ա

Գործիական

Աղյուսակ Բ18.1 - Անձ, եզ. Աղյուսակ Բ18.2 - Անձ, հոգ.

հոլ	հիմք	գա/ա	հ/ա	հոդ		հիմք	գա/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	բեղ	ով		{ը|ն}		բեղ	ով	ներ		{ը|ն}
Սե	բեղ	ով	ի			բեղ	ով	ներ	ի	[ն]
Տր	բեղ	ով	ի	[ն]		բեղ	ով	ներ	ի
Հա	բեղ	ով		{ը|ն}		բեղ	ով	ներ		{ը|ն}
Բա	բեղ	ով	ից			բեղ	ով	ներ	ից
Գո	բեղ	ով	ով			բեղ	ով	ներ	ով
Նե	բեղ	ով	ում			բեղ	ով	ներ	ում

Աղյուսակ Բ18.3 Աղյուսակ Բ18.4

հոլ

հիմք

գա/ա

հոգ

տր/ա

հ/ա

հոդ

հիմք

գա/ա

հոգ

բա/ա

հ/ա

հոդ

Ու

բեղ

ով

ներ

ին

{ը|ն}

բեղ

ով

ներ

ից

{ը|ն}

Սե

բեղ

ով

ներ

ին

ի

[ն]

բեղ

ով

ներ

ից

ի

[ն]

Տր

բեղ

ով

ներ

ին

{ը|ն}

բեղ

ով

ներ

ից

{ը|ն}

Հա

բեղ

ով

ներ

ին

բեղ

ով

ներ

ից

Բա

բեղ

ով

ներ

ին

ից

բեղ

ով

ներ

ից

ից

Գո

բեղ

ով

ներ

ին

ով

բեղ

ով

ներ

ից

ով

Նե

բեղ

ով

ներ

ին

ում

բեղ

ով

ներ

ից

ում

Աղյուսակ Բ18.5

հոլ	հիմք	գա/ա	հոգ	գա/ա	հ/ա	հոդ
Ու	բեղ	ով	ներ	ով		{ը|ն}
Սե	բեղ	ով	ներ	ով		[ն]
Տր	բեղ	ով	ներ	ով	ի	{ը|ն}
Հա	բեղ	ով	ներ	ով
Բա	բեղ	ով	ներ	ով
Գո	բեղ	ով	ներ	ով	ից
Նե	բեղ	ով	ներ	ով	ով

Աղյուսակ Բ18.6

հոլ	հիմք	գա/ա	հոգ	տր/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	բեղ	ով	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Սե	բեղ	ով	ներ	ին	ներ	ի	[ն]
Տր	բեղ	ով	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Հա	բեղ	ով	ներ	ին	ներ
Բա	բեղ	ով	ներ	ին	ներ	ից
Գո	բեղ	ով	ներ	ին	ներ	ով
Նե	բեղ	ով	ներ	ին	ներ	ում

Բացառական

Աղյուսակ Բ19.1 Աղյուսակ Բ19.2

հոլ	հիմք	բա/ա	հ/ա	հոդ		հիմք	բա/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	սատին	ից		{ը|ն}		սատին	ից	ներ		{ը|ն}
Սե	սատին	ից	ի			սատին	ից	ներ	ի
Տր	սատին	ից	ի	[ն]		սատին	ից	ներ	ի	[ն]
Հա	սատին	ից		{ը|ն}		սատին	ից	ներ		{ը|ն}
Բա	սատին	ից	ից			սատին	ից	ներ	ից
Գո	սատին	ից	ով			սատին	ից	ներ	ով
Նե	սատին	ից	ում			սատին	ից	ներ	ում

Աղյուսակ Բ19.3

հոլ	հիմք	բա/ա	հոգ	տր/ա	հ/ա	հոդ
Ու	սատին	ից	ներ	ին		{ը|ն}
Սե	սատին	ից	ներ	ին	ի
Տր	սատին	ից	ներ	ին	ի	[ն]
Հա	սատին	ից	ներ	ին		{ը|ն}
Բա	սատին	ից	ներ	ին	ից
Գո	սատին	ից	ներ	ին	ով
Նե	սատին	ից	ներ	ին	ում

Աղյուսակ Բ19.4

հոլ	հիմք	բա/ա	հոգ	տր/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	սատին	ից	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Սե	սատին	ից	ներ	ին	ներ	ի
Տր	սատին	ից	ներ	ին	ներ	ի	[ն]
Հա	սատին	ից	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Բա	սատին	ից	ներ	ին	ներ	ից
Գո	սատին	ից	ներ	ին	ներ	ով
Նե	սատին	ից	ներ	ին	ներ	ում

Տրական

Աղյուսակ Բ20.1 Աղյուսակ Բ20.2

հոլ	հիմք	տր/ա	հ/ա	հոդ		հիմք	տր/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	ծառ	ին		{ը|ն}		ծառ	ին	ներ		{ը|ն}
Սե	ծառ	ին	ի			ծառ	ին	ներ	ի
Տր	ծառ	ին	ի	[ն]		ծառ	ին	ներ	ի	[ն]
Հա	ծառ	ին		{ը|ն}		ծառ	ին	ներ		{ը|ն}
Բա	ծառ	ին	ից			ծառ	ին	ներ	ից
Գո	ծառ	ին	ով			ծառ	ին	ներ	ով
Նե	ծառ	ին	ում			ծառ	ին	ներ	ում

Աղյուսակ Բ20.3 Աղյուսակ Բ20.4

հոլ

հիմք

տր/ա

հոգ

տր/ա

հ/ա

հոդ

հիմք

տր/ա

հոգ

բա/ա

հ/ա

հոդ

Ու

ծառ

ին

ներ

ին

{ը|ն}

ծառ

ին

ներ

ից

{ը|ն}

Սե

ծառ

ին

ներ

ին

ի

ծառ

ին

ներ

ից

ի

Տր

ծառ

ին

ներ

ին

ի

[ն]

ծառ

ին

ներ

ից

ի

[ն]

Հա

ծառ

ին

ներ

ին

{ը|ն}

ծառ

ին

ներ

ից

{ը|ն}

Բա

ծառ

ին

ներ

ին

ից

ծառ

ին

ներ

ից

ից

Գո

ծառ

ին

ներ

ին

ով

ծառ

ին

ներ

ից

ով

Նե

ծառ

ին

ներ

ին

ում

ծառ

ին

ներ

ից

ում

Աղյուսակ Բ20.5

հոլ	հիմք	տր/ա	հոգ	գա/ա	հ/ա	հոդ
Ու	ծառ	ին	ներ	ով		{ը|ն}
Սե	ծառ	ին	ներ	ով	ի
Տր	ծառ	ին	ներ	ով	ի	[ն]
Հա	ծառ	ին	ներ	ով		{ը|ն}
Բա	ծառ	ին	ներ	ով	ից
Գո	ծառ	ին	ներ	ով	ով
Նե	ծառ	ին	ներ	ով	ում

Աղյուսակ Բ20.6

հոլ	հիմք	տր/ա	հոգ	տր/ա	հոգ	հ/ա	հոդ
Ու	ծառ	ին	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Սե	ծառ	ին	ներ	ին	ներ	ի
Տր	ծառ	ին	ներ	ին	ներ	ի	[ն]
Հա	ծառ	ին	ներ	ին	ներ		{ը|ն}
Բա	ծառ	ին	ներ	ին	ներ	ից
Գո	ծառ	ին	ներ	ին	ներ	ով
Նե	ծառ	ին	ներ	ին	ներ	ում