Տեսական լեզվաբանություն

Այս էջում հավաքված են տեսական եւ հաշվողական լեզվաբանությանը առնչվող մենագրությունների, հոդվածների հավաքածուների, եւ այլ հրապարակումների կարճ գրախոսականները (աննոտացիաները):

1. Հայերենագիտական միջազգային տասներորդ գիտաժողով, 7-9 հոկտեմբերի, 2015թ. Զեկուցումների ժողովածու, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն. Ե. 2015. 315 էջ

   1. Հոդվածների տեսություն`

      1. Ամալյա Բարսեղյան. ՆԱԽԱԴԱՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԱՊԱԿՑՄԱՆ ԲԱՌԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԸ ՏԵՔՍՏՈՒՄ.

      2. Խաչատրյան Նունե. ԲԱԶՄԱԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹ ՇԱՂԿԱՊՆԵՐԸ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՀԱՅԵՐԵՆՈՒՄ

      3. Մինասյան Շողեր. ՏԱՐԱՐԺԵՔ ԵՐԿՐՈՐԴԱԿԱՆ ՆԱԽԱԴԱՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԺԱՄԱՆԱԿԱԿԻՑ ՀԱՅԵՐԵՆՈՒՄ.

   2. Վրիպակների ցանկ (մեքենական` ArmParser-ի օգնությամբ)

   3. -------------------------------------------------------------

2. W. Chafe. Thought-Based Linguistics; How Languages Turn Thoughts into Sounds. Cambridge University Press, 2018, 199 p.

   1. Goal. The goal of this work is to encourage linguists and other interested parties to recognize the extent to which language is inseparable from the thought. Language begins with the thoughts in the mind of speaker and ends by affecting thoughts in the mind of listener. Although this observation might seem obvious, it is seldom incorporated in the model of language for at least two major reasons. First, the role of thought is usually usurped by the semantic component of language. But semantic structures are imposed on thought by languages, they differ from one language to another, and while they are closely related to thoughts they are not equivalent to thought themselves. Second, thoughts are not structured in a way that leads itself to familiar techniques of linguistic analysis. Linguists, if they ever consider the question at all, might well ask whether thoughts are something their training and experience has prepared them to deal with

   2. Review

   3. -------------------------------------------------------------

3. V. Khurshudyan, T. Arkhangelskiy, M. Daniel, D. Levonian, V. Plungian, A. Polyakov, S. Rubakov. Eastern Armenian National Corpus: State of the Art and Perspectives. Proceedings of the Workshop on Processing Language Variation: Digital Armenian (DigitAm 2022) @LREC2022, pages 28–37 Marseille, 20 June 2022

   1. Abstract. Eastern Armenian National Corpus (EANC) is a comprehensive corpus of Modern Eastern Armenian with about 110 million tokens, covering written and oral discourses from the mid-19th century to the present. The corpus is provided with morphological, semantic and metatext annotation, as well as English translations. EANC is open access and available at www.eanc.net.

   2. Review: The Eastern Armenian National Corpus: State of the Art and Perspectives: questions, comments

   3. -------------------------------------------------------------

4. Ա. Հայրապետյան. Բնական խոսքի ընդհանրական ներկայացման մի տարբերակի մասին. Agoulis, Concord, 2022, 397 էջ

   1. Աշ­խա­տու­թյու­նը նվիր­ված է բնա­կան խոս­քի ընդ­հան­րա­կան ներ­կա­յաց­մա­նը, որը բնա­կան խոս­քի ար­տա­հայ­տու­թյան եւ բո­վան­դա­կու­թյան պլան­նե­րի ա­ռան­ձին վերլուծումից հե­տո, բո­վան­դա­կու­թյան ծա­ռի տեսք է ստա­նում: Այդ կա­ռույ­ցը ընդ­հան­րա­կան է այն­քան­ով, որ ցան­կա­ցած բնա­կան խոսք կա­րող է նրա­նով ներ­կա­յաց­վել:

      Հիմնական դրույթները`

      1. Բնական խոսքի խոսքի մասային եւ այլ կարգերը ճիշտ հաշվարկելու համար պետք է հաշվի առնել եւ իմաստույթի կառուցվածքը [էջ 55-106] եւ խոսքային կոնտեստը` բնութագիրը [էջ 110-114, 164-165, 200]

      2. Բնութագրերի հիման վրա ճշտվել է հոլովների համակարգը ինչպես նաեւ ham9ndhanour անվանական (համադրական եւ հարադրական հոլովածեվեր) եւ բայական (ընդհանրական ժամանակ, եղանակ, կերպ, սեռ) հարացույցերը

      3. Հիմքատման եւ պիտակավորման ալգորիթմներով կատարվում է խոսքի վերլուծություն եւ մասնավոր լեզվի նախադասության ծառի կառուցում: Այդ ծառի հիման վրա կառուցվում է բովանդակության ծառը: Այն «ոչ թե վե­րա­ցա­կան-ընդ­հան­րա­կան (abstract-universal) է, այլ ա­ռանձ­նա­հա­տուկ-հա­վա­քա­կան (specific-cumulative)» [էջ 207], այսինք նկարագրվում է մասնավոր լեզվին հատուկ կարգերով: Մի լեզվով կազմված բովանդակության ծառից կարելի մի այլ լեզվով նախադասություն սերել:

   2. Գրախոսական`

      1. Գ. Ռ. Հովհաննիսյան. Արամ Հայրապետյանի «Բնական խոսքի ընդհանրական ներկայացման մի տարբերակի մասին» աշխատությունը. Լեզու և լեզվաբանություն, 2(27), էջ 72 - 75, 2022

   3. Վրիպակների ցանկ (մատենակազմ (այսինքն, աչքով ու ձեռքով). մեքենացված` ArmParser-ի, եւ երկու խմբագրերի սրբագրումներից հետո)

   4. -------------------------------------------------------------